Pedagogia-sistemari dagokionez, lehen urteetan bederen, Elbira Zipitria andereño handiak sortutako edo egokitutako material eta sistemetan oinarritua izan zen19. Andereñoek, (ia irakasle guztiak emakumezkoak baitziren hasieran) arlo horretako ikastaro eta bilera ugari izaten zuten. Material idatzia sortu egin behar izaten zuten argitaraturik ia ezer ez zegoen-eta. Beste trebakuntza batzuetarako materiala berriz, adimena zorroztuz aurkitzen zen: txotxak, orea, margoak, etab. Garai hartako hemengo beste Ikastetxeetan ia ezezagunak ziren materialak eta prozedurak noski.

Kontuan hartzeko beste datu bat, ratioarena da. Beste Ikastetxeetan sardinak latetan bezala (denetan ez bazen ere) 40 edo 50 ume baldin bazebiltzan ikasgela bakoitzean, lehen uneko estutasunak pasa ondoren, Ikastolan 30etik ez pasatzea jarri zen helburu eta horrek garai haietan, aurrerakada izugarria esan nahi zuen, nahiz eta ekonomi arazoak ekarri.

Gero, ibiliak berak egin zuen bidea eta Ikastolak hedatzen joan ahala, euskarazko materiala ez ezik, pedagogia-arloan ordura arte hemengo eskoletan ikusi gabea ere argia ikusten hasi zen, baina horiek geroagoko kontuak dira.

_______________________________________________________________________

19Enciclopedia General Ilustrada del País Vasco (Auñamendi). Ikastola, 339., 340. eta 341. or.